Η δεύτερη ευκαιρία του ΣΥΡΙΖΑ

Του
Γιάννη Μπανιά

Εφτά χρόνια παρουσίας του ΣΥΡΙΖΑ στην κοινωνική και πολιτική ζωή του τόπου. Με ελπιδοφόρα εκκίνηση στα τέλη του 2003, δημιούργησε βάσιμες προσδοκίες για μια αναγκαία τομή στις μέχρι τότε αποκλίνουσες πορείες των δυνάμεων της Ριζοσπαστικής Αριστεράς και της Αριστεράς γενικότερα.
Τις διέψευσε αμέσως μετά τα πρώτα του βήματα ως ενωτικό εγχείρημα. ..

Η «κατάρα» των προβλημάτων στο επίπεδο της ηγεσίας του χτύπησε για πρώτη φορά το 2004. Στις ευρωεκλογές εκείνης της χρονιάς δεν κατεβήκαμε με ενιαίο ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ και μπήκαμε σε μεγάλη περίοδο αδράνειας, σιωπής και κρίσης.
Χρειάστηκε υπομονή και αντοχή από τις μικρότερες συνιστώσες και τον μη ενταγμένο κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ και αλλαγή ηγεσίας στο Συνασπισμό για να έχουμε την πρώτη «επανεκκίνηση» του ΣΥΡΙΖΑ. Μια «πρώτη ευκαιρία» που δεν πήγε χαμένη.
Ζήσαμε για δυο περίπου χρόνια τη «χρυσή εποχή» του ΣΥΡΙΖΑ με χαρακτηριστικά έκρηξης σε όλα τα επίπεδα και τα ζητήματα: 
Στην αποσαφήνιση της πολιτικής και των οριοθετήσεων του με αριστερό προσδιορισμό. Στις πρωτοβουλίες που πήρε για μια σειρά κρίσιμα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα. Στην δημιουργική συμμετοχή του στους κοινωνικούς αγώνες και τα κινήματα. Με ιδιαίτερο βάρος στο χώρο της νεολαίας. Στην πολύ θετική παρουσία του στο Κοινοβούλιο. Στην οργανωτική του συγκρότηση και ανάπτυξη. Φυσιολογικά εκείνη την περίοδο ο ΣΥΡΙΖΑ απέκτησε και ένα φερέγγυο πρόσωπο στην κοινωνία και τον κόσμο της Αριστεράς. Η δημοσκοπική έκρηξη απλά ήρθε να καταγράψει αυτή τη νέα πραγματικότητα.

Ένα βήμα εμπρός,
δύο βήματα πίσω

Και μετά χτύπησε για μια ακόμα φορά η «κατάρα». Σοβαρά προβλήματα και τελικά διάσπαση στην ηγεσία του Συνασπισμού που μοιραία πέρασε και στο ΣΥΡΙΖΑ, αφού αποτελούμε συγκοινωνούντα δοχεία. Αναπόφευκτα αυτά είχαν τις επιπτώσεις τους και σε ζητήματα «γραμμής»:
Μετατόπιση από συμφωνημένες θέσεις, αμηχανία, σύγχυση, κυνήγι μαγισσών κ.λπ.
Ο ΣΥΡΙΖΑ δημιουργήθηκε με κύριο στόχο να προωθήσει την κοινή δράση, τη σύγκλιση και την ενότητα της Αριστεράς. Πέτυχε μια αρχική αξιόλογη σύνθεση αντίπαλων μέχρι τότε ρευμάτων της Αριστεράς που προέρχονταν από διαφορετικές αφετηρίες και διαδρομές. Μια ελπίδα για επόμενα μεγαλύτερα βήματα σύγκλισης και ενότητας. 
Σε αντίθεση, όμως, μ’ αυτό στη συνέχεια εξελίχτηκε σε «αχίλλειο πτέρνα» του ΣΥΡΙΖΑ η δική του εσωτερική ενότητα, μέσα από μια σύγκρουση ηγεμονισμών και εξουσιαστικών λογικών και πάλι στο επίπεδο της ηγεσίας του. Με όχι ίδιες ευθύνες για όλη του την ηγεσία και όλα τα εμπλεκόμενα πρόσωπα. Και σ’ αυτή τη σύγκρουση η κατάληξη είναι ξεχωριστά ψηφοδέλτια στις κρίσιμες αυτοδιοικητικές εκλογές του 2010. 
Αυτή η κραυγαλέα αντίφαση στοιχίζει ακριβά στο ΣΥΡΙΖΑ σε αξιοπιστία και φερεγγυότητα. Ο κόσμος κρίνει με βάση την εικόνα που εκπέμπεται και δεν ενδιαφέρεται για τον επιμερισμό των ευθυνών. Χρεώνει συνολικά το ΣΥΡΙΖΑ.
Τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ παρακολουθούν με απορία , αμηχανία και οργή αυτή την κατάσταση.
Απαιτούν συγκεκριμένες λ/ύσεις και όχι αναλύσεις, διακηρύξεις και υποσχέσεις από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Το φαινόμενο της αποστασιοποίησης παίρνει μεγάλες διαστάσεις. 
 
Νέο τοπίο
- νέες δυνατότητες

Το τοπίο φαίνεται να αλλάζει θετικά για μια δημιουργική επανεκκίνηση-ανασύνταξη του ΣΥΡΙΖΑ το τελευταίο διάστημα. Κρύβει όμως και πολλούς κινδύνους και παγίδες για το ενωτικό μας εγχείρημα εάν δεν ανταποκριθούμε θετικά στις προκλήσεις των καιρών. 
Η πολιτική της κυβέρνησης χρεοκοπεί σε όλα τα επίπεδα: Οικονομικό, κοινωνικό, εκπαιδευτικό, δημοκρατικά δικαιώματα και ελευθερίες, συμμετοχή στο νέο πόλεμο της σύγχρονης «συμμαχικής αυτοκρατορίας» στη Λιβύη κλπ.
Οι αντιδράσεις του λαού και της νεολαίας κλιμακώνονται. Η κυβέρνηση και το ΠΑΣΟΚ βλέπουν να χάνουν το έδαφος της κοινωνικής αποδοχής και εμπιστοσύνης κάτω από τα πόδια τους. Υιοθετούν ακόμα πιο σκληρά αντιλαϊκά μέτρα και στρατηγική έντασης.
Για να αποπροσανατολίσουν, να φοβίσουν και να εκβιάσουν το λαό και ταυτόχρονα να τονώσουν το πεσμένο ηθικό των στελεχών του ΠΑΣΟΚ και να συσπειρώσουν τον κόσμο του. Αλλά και για να δημιουργήσουν ευνοϊκό για το ΠΑΣΟΚ κλίμα, για την περίπτωση που χρειαστεί να προσφύγουν σε πρόωρες εκλογές. Ενδεχόμενο αρκετά πιθανό με τα σημερινά δεδομένα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ σωστά δεν είναι διατεθειμένος να δεχτεί τον εκβιασμό της κυβέρνησης και του ΠΑΣΟΚ.
Απαντάει επιθετικά. Αυτό οπωσδήποτε λειτουργεί συσπειρωτικά. Δεν αρκεί όμως.

Δεύτερη ευκαιρία
με προϋποθέσεις

Στο ΣΥΡΙΖΑ δίνεται τώρα μια «δεύτερη ευκαιρία».
Για να την αξιοποιήσουμε χρειάζεται να εργαστούμε για να δημιουργηθούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις:
Πρώτη ανελαστική προϋπόθεση «να αλλάξουμε εμείς οι ίδιοι».
Αυτό σημαίνει να ενθαρρύνει επιτέλους η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ με συγκεκριμένα μέτρα την εμπλοκή και ενεργό συμμετοχή των μελών και του κόσμου του στην καθημερινή κοινωνική και πολιτική ζωή του τόπου και στις επιλογές και την εσωτερική ζωή του ενωτικού εγχειρήματος. Η παρουσία του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να πάψει να είναι σχεδόν αποκλειστικά αρχηγική, κοινοβουλευτική, αθηνοκεντρική και ελάχιστα πλουραλιστική. Μόνο έτσι θα μπορέσει να βγει ο ΣΥΡΙΖΑ από την ασφυξία της κεντρικής, γραφειοκρατικής περιχαράκωσής του, στον καθαρό αέρα των κοινωνικών αγώνων και κινημάτων και να λειτουργήσει ως συλλογικότητα, αξιοποιώντας όλους τους «χυμούς» που προσφέρει το πλούσιο δυναμικό που συσπειρώνει στις γραμμές του. Αυτό θα αποτελέσει την καλύτερη εγγύηση για να ξεπεραστούν δημιουργικά, και όχι συγκολλητικά «από τα πάνω», οι σοβαρές πληγές στο σώμα και οι ρωγμές στην εσωτερική ενότητα του ΣΥΡΙΖΑ. Και να φτάσουμε το συντομότερο δυνατό, και οπωσδήποτε πριν το καλοκαίρι, στην πραγματοποίηση της 4ης Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης με προωθημένες προτάσεις και θέσεις στα κρίσιμα ζητήματα και αποφασιστικές αρμοδιότητες για τις τελικές αποφάσεις. 
Οι πρόσφατες αποφάσεις του Πανελλαδικού Συντονιστικού και της Εκτελεστικής Γραμματείας του να ξεκινήσει ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα Πανελλαδικής εξόρμησης του ΣΥΡΙΖΑ, με εμπλοκή όλου του δυναμικού του - κεντρικά, τοπικά και κλαδικά-, εφόσον συνδυαστεί με την ανασυγκρότηση των οργανώσεων που υπάρχουν και τη δημιουργία νέων, θα υπηρετήσει αυτό τον κεντρικό στόχο. Ώστε να υλοποιηθεί επιτέλους το σύνθημα: «ΣΥΡΙΖΑ των μελών».
Προφανώς ο στόχος «να αλλάξουμε εμείς οι ίδιοι» θα υπηρετηθεί και με άλλα μέτρα στα οποία έχουμε αναφερθεί αναλυτικά σε προηγούμενες δημόσιες τοποθετήσεις και αποφάσεις. Εάν όλα αυτά προχωρήσουν είναι βέβαιο ότι θα λειτουργήσει η λογική «το αγώι κινάει τον αγωγιάτη». 
Ιδιαίτερο βάρος σ’ αυτή την καμπάνια και την προσπάθεια ανασυγκρότησης που θα κάνουμε, πρέπει να δώσουμε στο χώρο της νεολαίας.
Δεύτερη σημαντική προϋπόθεση είναι να εντείνουμε τις προσπάθειές μας και να κάνουμε πιο συγκεκριμένες τις προτάσεις μας για την κοινή δράση και την ενότητα του ευρύτερου δυνατού φάσματος των δυνάμεων της Αριστεράς και της Ριζοσπαστικής Οικολογίας.
Το κλίμα είναι τώρα πιο ευνοϊκό, οι συνθήκες πιο ώριμες και οι διαθέσεις, από ορισμένους τουλάχιστον χώρους και δυνάμεις της Αριστεράς, μεγαλύτερες.
Να τις αξιοποιήσουμε δημιουργικά, χωρίς μιζέριες και περιχαρακώσεις.
Ένα είναι βέβαιο: Δεν έχουμε ούτε το δικαίωμα, ούτε την πολυτέλεια και τα περιθώρια να πετάξουμε στα σκουπίδια κι αυτή τη «δεύτερη ευκαιρία» που μας δίνεται.