Συζητάμε σήμερα για τους νέους αγρότες και το ρόλο τους στη ύπαιθρο και την αγροτική οικονομία, μία ειδική συζήτηση που γίνεται με πρωτοβουλία της Επιτροπή σας και πρέπει να σας συγχαρώ για αυτό. Θεωρώ όμως απαραίτητο να περιγράψω το γενικότερο πλαίσιο της αγροτικής πολιτικής ώστε μέσα σε αυτό, χωρίς να παρασυρθούμε σε εφόλης της ύλης συζήτηση, να εντάξουμε την συζήτηση για τους νέους αγρότες...
Η κρίση που ξεπερνά τον αγροτικό τομέα για μια δεκαετία περίπου είναι γνωστή προϋπήρχε τη γενικότερη οικονομικής και δημοσιονομικής κρίσης της χώρας. Αποτυπώνεται με τούς δείκτες που δείχνουν μείωση του αγροτικού εισοδήματος, μείωση της αγροτικής παραγωγής, μείωση του αγροτικού πληθυσμού , επιδείνωση του ισοζυγίου των αγροτικών προϊόντων.
Επομένως η στροφή στην παραγωγή για την αντιμετώπιση του μεγάλου ελλείμματος, ο θεσμικός εκσυγχρονισμός των δομών και των θεσμών που ασκούν την δημόσια πολιτική στον αγροτικό τομέα , η εξυγίανση της αγοράς και η δικαιότερη κατανομή της προστιθέμενης αξίας, που σήμερα νέμονται κατά κύριο λόγω οι μεγάλες αλυσίδες της διακίνησης των τροφίμων, είναι οι βασικές μας προτεραιότητες.
Σε αυτή την κατεύθυνση έχουμε υλοποιήσει και υλοποιούμε μια σειρά δεσμεύσεις που έχουμε αναλάβει και αφορούν το Μητρώο των Αγροτών, το μητρώο των Εμπόρων Αγροτικών Προϊόντων, την αναδιαρθρώση των Συνεταιριστικών Οργανώσεων, οργανωτικές αλλαγές στο ΥΠΑΑΤ, μεταφορά αρμοδιοτήτων στην Αυτοδιοίκηση, αντιμετώπιση και επίλυση διαχειριστικών προβλημάτων ώστε να αποδίδουμε έγκαιρα στους αγρότες αυτά που δικαιούνται, όπως έγινε φέτος με την καταβολή της ενιαίας ενίσχυσης.
Παράλληλα ανοίγουμε όλα τα μεγάλα ζητήματα που αφορούν το μέλλον της Ελληνικής Γεωργίας, διαπραγματευόμαστε με επιχειρήματα που θα ωφελήσουν την Ελληνική ύπαιθρο και τον Έλληνα αγρότη ενόψει της νέας ΚΑΠ και για πρώτη φορά επιχειρούμε να οργανώσουμε την παραγωγή την τυποποίηση και την διακίνηση των αγροτικών προϊόντων σε κάθε Περιφέρεια της χώρας μέσα όπως το λεγόμενο “ καλάθι των προϊόντων της περιφέρειας”.
Το τρίπτυχο Ποιότητα-Tαυτότητα-Αειφορεία συμπυκνώνει της πολιτικές μας επιλογές και τις κατευθύνσεις μας για να αξιοποιήσουμε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του αγροτοδιατροφικού μας τομέα και να συμβάλουμε μέσα από την ύπαιθρο στο ξεπέρασμα της κρίσης.
Έρχομαι τώρα στο κυρίως θέμα.
Γιατί θέλουμε τους νέους αγρότες ;
Θα ήταν απλή κοινοτυπία αν λέγαμε ότι Αγροτική Ανάπτυξη και προοπτική δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς νέους αγρότες. Γνωρίζουμε για παράδειγμα ότι όλες οι επιστημονικές έρευνες που έχουν γίνει σε οποιαδήποτε χώρα και αφορούν τους παράγοντες που προσδιορίζουν το βαθμό καινοτομίας μίας αγροτικής εκμετάλλευσης, καταλήγουν σε ένα μονοσήμαντο συμπέρασμα :
Το νεαρό της ηλικίας συγκαταλέγεται στις 2-3 πιο κρίσιμες παραμέτρους.
Στην σημερινή συγκυρία , όπου η παραγωγική ανασυγκρότηση περνά από την ανάπτυξη της υπαίθρου η ανάγκη ύπαρξης των νέων αγροτών γίνεται ακόμη πιο επιτακτική. Ο νέος μπορεί να παρακολουθήσει πιο εύκολα τις αλλαγές που συντελούνται σε μια ανοικτή παγκόσμια οικονομία , μπορεί να ενσωματώσει πιο εύκολα τις νέες τεχνολογίες και τα επιτεύγματα της επιστήμης, να διαχειριστεί πιο αποτελεσματικά τις επιπτώσεις και προκλήσεις των κλιματικών αλλαγών, να αξιοποιήσει τις προοπτικές της “έξυπνης”, “ βιώσιμης” και “ πράσινης” ανάπτυξης.
Διαθέτουμε ως χώρα ικανό αριθμό νέων αγροτών ;
Σε αντίθεση με ότι συχνά λέγεται , η χώρα μας βρίσκεται σε καλύτερη θέση από πολλές άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Για παράδειγμα, το 7% των αγροτών μας είναι ηλικίας έως 35 ετών (είμαστε 9η στην Ευρώπη των 27), ενώ ο μέσος όρος της Ε.Ε των 27 είναι 6% και της Ε.Ε των 15 είναι 5%.
Η εικόνα αυτή βελτιώνεται, αν λάβουμε επίσης υπόψη μας ότι :
1) Είμαστε σε πολύ καλύτερη θέση από τις άλλες Μεσογειακές χώρες που παράγουν ανταγωνιστικά προϊόντα (Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία)
2) Διαθέτουμε αυξημένο ποσοστό αγροτών άνω των 65 ετών (περίπου 38 %), γεγονός που σημαίνει ότι σύντομα όταν η ηλικιακή αυτή ομάδα αποσυρθεί από την παραγωγή, το ειδικό βάρος των νέων θα αυξηθεί σημαντικά.
Στα παραπάνω πρέπει να προστεθεί μια αύξηση εισόδου νέων στο αγροτικό επάγγελμα το τελευταίο διάστημα για την οποία δίδονται διαφορετικές εξηγήσεις
Προσωπικά πιστεύω ότι η πλειοψηφία αυτών που εισέρχονται, ακολουθούν μια συνειδητή επιλογή και όχι μια λύση ανάγκης. Όποιο και αν είναι το κίνητρο ένα είναι βέβαιο:
Σε αντίθεση με πολλές άλλες χώρες, όπου πολλοί νεοεισερχόμενοι στο αγροτικό επάγγελμα δεν είχαν καμία σχέση με την Γεωργία (το ποσοστό αυτό στη Δανία για παράδειγμα ξεπερνά το 40%) στη χώρα μας, όσοι επιστρέφουν , διαδέχονται τους αγρότες γονείς, συχνά έχοντας αποκτήσει και άλλες επαγγελματικές εμπειρίες , έχοντας σπουδάσει.
Αυτό το μπόλιασμα της επιπλέον μόρφωσης και γνώσης, των άλλων εμπειριών, με τις αγροτικές καταβολές, είναι ό,τι καλύτερο.
Θα έλεγα λοιπόν ότι ως χώρα, διαθέτουμε εκείνο το ανθρώπινο κεφάλαιο , που μπορεί να προσδώσει ένα νέο δυναμισμό, μπορεί να συμβάλει καθοριστικά ώστε η γεωργία μας να κάνει το άλμα προς τα μπρος.
Από ποιους παράγοντες θα κριθεί η πορεία και η προοπτική των νέων μας στο αγροτικό επάγγελμα ; Να απαντήσουμε στα βασικά ερώτηματα :
Κατ΄ αρχήν υπάρχει προοπτική για τον αγροδιατροφικό τομέα ; Όπως αναφέρεται και στη εισαγωγή του κειμένου της Ε.Ε για την νέα ΚΑΠ, ο FAO υπολογίζει ότι το 2050 οι ανάγκες του πλανήτη σε τρόφιμα θα έχουν αυξηθεί κατά 70%. Με άλλα λόγια , οι νέοι που εισέρχονται σήμερα στη Γεωργία, θα πρέπει έως ότου συνταξιοδοτηθούν, να αυξήσουν την παραγωγή των γονιών τους κατά 70 % .
Άρα η ζήτηση τροφίμων θα αυξάνεται . Το ζητούμενο είναι πως θα επωφεληθούμε και εμείς από αυτά τα δεδομένα. Τι θα καθορίσει την προοπτική. Ποιες οι προϋποθέσεις.
1) Το περιεχόμενο και οι επιλογές της ΚΑΠ.
Όλοι γνωρίζουμε ότι βρισκόμαστε στις διαδικασίες διαπραγμάτευσης μιας νέας Αναθεώρησης της ΚΑΠ.
Για μια ισχυρή ΚΑΠ απαιτεί επάρκεια πόρων. Επιπλέον η ΚΑΠ, εκτός των άλλων, πρέπει να έχει στραμμένο το βλέμμα της και προς τους νέους. Οι αναφορές που γίνονται στο κείμενο βάσης ότι “ η βιωσιμότητα και η προοπτική πολλών περιοχών της υπαίθρου είναι στενά συνδεδεμένη με την παρουσία ενός ανταγωνιστικού και δυναμικού αγροτικού τομέα, ελκυστικού στους νέους αγρότες” (σελίδα 5) ή ότι “ η αντιμετώπιση των ειδικών αναγκών των νέων και νεοεισερχόμενων αγροτών αποτελεί προτεραιότητα” (σελίδα11), μας βρίσκουν σύμφωνους.
Για αυτόν ακριβώς το λόγο , η τοποθέτηση μας στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας της προηγούμενης εβδομάδας, ανέφερε , όπως θα διαβάσατε και στον τύπο τα εξής “Οφείλουμε να ενθαρρύνουμε τους νέους ώστε να επιλέγουν συνειδητά το αγροτικό επάγγελμα μέσω της δημιουργίας κατάλληλων υποδομών. Να διευκολύνουμε την αρχική τους εγκατάσταση και την διαρθρωτική προσαρμογή των εκμεταλλεύσεων τους.”
Για να διασφαλισθούν και
- Αύξηση της κοινοτικής
-Περαιτέρω διευκόλυνση των διαδικασιών διαδοχής και πρώτης εγκατάστασης.
-Κάλυψη από τον κοινοτικό
- Σε κάθε κοινοτική απόφαση που λαμβάνεται και αφορά πρόσβαση σε δικαιώματα, ενισχύσεις κ.λ.π., να υπάρχει σαφώς προσδιορισμένη μέριμνα που θα είναι επαρκής για τις ανάγκες των νέων.
2) Μια δεύτερη παράμετρος που θα καθορίσει την προοπτική των νέων στο αγροτικό επάγγελμα, αφορά τις εθνικέςπροτεραιότητες ή μέτρα που εφαρμόζουμε ως χώρα.
Στην κατηγορία αυτή
-Συνεχής βελτίωση των τεχνικών, οικονομικών και κοινωνικών υποδομών που κάνουν τη ζωή στην ύπαιθρο πιο ελκυστική. Για παράδειγμα σήμερα, υπάρχουν αιτήματα για υποδομές όπως το γρήγορο internet που πριν μερικά χρόνια ήταν άγνωστες λέξεις.
- Επαρκής εκπαίδευση και σύνδεση με τα πορίσματα τις έρευνας και της επιστημονικής γνώσης .
Για τη λύση του ιδιαίτερα κρίσιμου αυτού ζητήματος, προχωράμε εκτός των άλλων στην ενοποίηση και επαναπροσανατολισμό του ΟΓΕΚΑ- ΕΘΙΑΓΕ-ΟΠΕΓΕΠ.
Επιπλέον έχει εγκριθεί πρόσφατα προϋπολογισμός 8 εκατομμυρίων ευρώ και ξεκινούν άμεσα 437 προγράμματα κατάρτισης 8842 νέων αγροτών από το ΔΗΜΗΤΡΑ. Έμφαση θα δοθεί στην αξιοποίηση της τεχνογνωσίας, την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών στην παραγωγική διαδικασία , την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας , την παραγωγή ποιοτικών προϊόντων , την διαχείριση των φυσικών πόρων και την προστασία του περιβάλλοντος.
- Σε ότι αφορά την πιο άμεση στήριξη των παραγωγικών προσπαθειών , έχουμε κατανήμει 75 εκατομμύρια ευρώ από την δημόσια δαπάνη των Σχεδίων Βελτίωσης ειδικά για νέους .
- Τέλος, κρίνουμε ότι χειρισθήκαμε ιδιαίτερα υπεύθυνα το ζήτημα που προέκυψε με την πριμοδότηση της πρώτης εγκατάστασης των νέων.
Συνάδελφοι,
Φρονώ ότι θα συμφωνήσετε όλοι μαζί μου, ότι οι σκοπιμότητες και προχειρότητες που επικράτησαν με την προκήρυξη του Μέτρου αυτού το 2009 δεν τιμά το πολιτικό σύστημα, δημιουργεί αποστροφή των νέων ανθρώπων προς την πολιτική.
Ως γνωστόν, με πρόχειρες και συχνά αδιαφανείς ( όπως σε αρκετές περιπτώσεις καταγγέλθηκαν) διαδικασίες, εγκρίθηκαν 8.500 δικαιούχοι, ενώ ο προβλεπόμενος προϋπολογισμός των 100 εκατομμυρίων ευρώ επαρκούσε μόνο για 2.700 δικαιούχους. Η πράξη αυτή αποτέλεσε τυπικό παράδειγμα απόπειρας προεκλογικού, μικροκομματικού εγκλωβισμού 5.800 νέων που κατατάχθηκαν ως επιλαχόντες.
Η κυβέρνησή μας αύξησε τον προβλεπόμενο προϋπολογισμό κατά 55 εκατομμύρια και μείωσε το ύψος της παρεχόμενης ενίσχυσης ανά δικαιούχο στο μισό, ώστε να ενταχθεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερος αριθμός υποψηφίων .Παράλληλα όμως μέσα από τα σχέδια βελτίωσης και το λεγόμενο αγροτικό ΤΕΜΠΟ θέλουμε να δώσουμε στους νέους αγρότες τα χρηματοδοτικά εργαλεία ώστε να ολοκληρώσουν την επένδυση τους.
3) Μία Τρίτη παράμετρος που θα
Η κεντρική μας επιλογή είναι νομίζω γνωστή. Παραγωγή προϊόντων υψηλών προδιαγραφών, επώνυμων, υψηλής διατροφικής και προστιθέμενης αξίας και αγροδιατροφικές παραγωγικές δομές που είναι σε θέση να λειτουργούν ανταγωνιστικά, βιώσιμα, να δημιουργούν και όχι να χάνουν ευκαιρίες, να παράγουν εθνικό πλούτο και δίκαιο εισόδημα σε κάθε ενεργό παραγωγό.
Τέλος, επιτρέψτε μου να κλείσω με την εξής παρατήρηση.
Πάρα πολλά θα κριθούν από το κατά πόσο οι άμεσα ενδιαφερόμενοι, οι νέοι μας, συντεταγμένα μέσα από τις οργανώσεις τους, παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο, στο νέο που έρχεται.
Είμαι στη διάθεσή σας να συζητήσουμε όλες τις πρωτοβουλίες και πολιτικές μας επιλογές με λεπτομέρεια.
Θα σταθώ μόνο σε μία. Άμεσα θα δημοσιοποιήσουμε την πρόταση νόμου για τις οργανώσεις των αγροτών. Είμαστε βέβαιοι ότι κάτι νέο θα γεννηθεί. Είναι μια ευκαιρία νέοι άνθρωποι να μπουν μπροστά, τόσο για την περαιτέρω κοινωνική βελτίωση της θέσης των αγροτών, όσο και της οικονομικής. Γιατί όσες αλλαγές και αν κάνουμε στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, που επιχειρούμε αυτή την περίοδο, ή στους ελεγκτικούς μηχανισμούς του κράτους, αν δεν υπάρχει συγκέντρωση της παραγωγής σε γνήσιους και αποτελεσματικούς συνεταιρισμούς ή ομάδες παραγωγών, που θα αναλάβουν την ευθύνη για την τυποποίηση την διακίνηση των προϊόντων δεν μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα προς την κατεύθυνση που επιθυμούμε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου