Ποιος αλήθεια μπορεί να μπει στην ψυχολογία ενός ηγέτη που σκέφτεται το «μετά» από τον ίδιο; Το ποιος δηλαδή θα είναι εκείνος που θα τον διαδεχθεί, πως θα αντιμετωπίσει την πολιτική παρακαταθήκη του, πως θα διαχειριστεί τη διαδρομή του. Πως θα είναι… η ζωή μετά.
Και αλήθεια, το να ασχολείται ένας ηγέτης με τον διάδοχό του, συνεπάγεται ότι «μικραίνει» ο ίδιος ως πολιτικό μέγεθος; Ότι αναλίσκεται με τα μικρά και ασήμαντα του πολιτικού παρασκηνίου; Ότι διακατέχεται από τάσεις εγωκεντρισμού;
Η συζήτηση είναι εκτενής, στα όρια του χαώδους. Τα επιχειρήματα πολλά, όπως και εκείνα που έρχονται για να τα αντικρούσουν. Το βέβαιο είναι πως η πολιτική ύπαρξη ενός ηγέτη δεν τελειώνει τη στιγμή που παραδίδει την εξουσία. Και είναι μάλλον εύλογο να επιθυμεί κάποιος να αφήσει σε καλά χέρια το δημιούργημά του. Αρκεί τα ελατήρια δράσης του να σταματούν εκεί, και το «εγώ» να απουσιάζει από το λεξιλόγιό του. Α, και να μην ακούει την… αυλή του.
Ας πάρουμε ως case study το ΠΑΣΟΚ, το κατεξοχήν κόμμα εξουσίας στην Ελλάδα μετά τη δικτατορία. Το κόμμα που ταυτίστηκε με το κράτος και την εξουσία. Το κόμμα που υπάρχει για να ασκεί την εξουσία, ακόμη και όταν δεν βρίσκεται στη διακυβέρνηση του τόπου δια της κοινοβουλευτικής οδού.
Ποιόν ήθελα αλήθεια ο Κώστας Σημίτης για διάδοχό του; Ήθελε κάποιον, ή δεν τον απασχολούσε η συνέχεια του ΠΑΣΟΚ χωρίς εκείνον στην ηγεσία του;
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ο Κώστας Σημίτης διακήρυξε τον πολιτικό«εκσυχρονισμό». Μόνο που στην πράξη το έκανε σε αντιδιαστολή με τον «σκοταδισμό» των ύστερων χρόνων του παπανδρεϊσμού, τότε που ο ασθενής Ανδρέας Παπανδρέου απλώς προήδρευε. Η Ελλάδα της περιόδου 1996-2000 βίωσε την άνθηση της ανάπτυξης. Των μεγάλων δημοσίων έργων. Παντού… μπετά. Ακόμη και η κοινή λογική μπήκε σε καλούπια.
Η περίοδος αυτή ήταν η περίοδος που έκανε περήφανους τους μη «παραδοσιακούς» οπαδούς και στελέχη του ΠΑΣΟΚ. Από την προηγούμενη εβδομάδα όμως, οπότε και το σημερινό ΠΑΣΟΚ κατέθεσε το πόρισμά του για το σκάνδαλο της Siemens, πρόκειται και για την περίοδο όπου αναζητούνται «σκελετοί» στη ντουλάπα.
Η δεύτερη θητεία Σημίτη, ξεκίνησε με μια… υποψία νίκης. Το ΠΑΣΟΚ κέρδισε τις εκλογές του 2000, μετά τις… 22.οο το βράδυ, και από την επομένη ξεκίνησε η κατάρρευσή του. Μετά από περίπου δυο χρόνια, ο Σημίτης το είχε πάρει απόφαση ότι θα έφευγε. Θα χρειαζόταν λοιπόν να προετοιμάσει την έξοδο, να επιλέξει διάδοχο, να αποφασίσει τι θα έκανε εκείνος μετά.
Το τρίτο σκέλος του σεναρίου δεν περπάτησε ποτέ. Η ηγετική θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση δόθηκε αλλού, και ο πρώην πρωθυπουργός, ένας κατεξοχήν ευρωπαϊστής πολιτικός, έμεινε με την απορία.
Το πρώτο σκέλος υλοποιήθηκε σχετικά ανώδυνα. Ο Σημίτης έμεινε πρωθυπουργός μέχρι και το πρωί της 8ης Μαρτίου 2004, όταν περίμενε τον Κώστα Καραμανλή στα σκαλιά του Μεγάρου Μαξίμου, για να παραδώσει. Το ΠΑΣΟΚ αντίθετα, το είχε παραδώσει στον γιο του ιδρυτή του, από τις αρχές του ίδιου έτους.
Και κάπου εκεί, η συζήτηση επικεντρώνεται στο κυρίως ζητούμενο: Το δεύτερο σκέλος. Το ποιος θα ήταν διάδοχος. Η Ιστορία έδειξε ότι ο Κώστας Σημίτης παρέδωσε στον Γιώργο Παπανδρέου ένα δαχτυλίδι γρατζουνισμένο, εκτός από θαμπό. Γι’ αυτό και η σχέση ισορροπίας μεταξύ τους, τις περισσότερες φορές αυτά τα τελευταία επτά χρόνια, απλά… δεν υπήρχε.
Όσοι έζησαν τα γεγονότα εκείνης της εποχής, και, κυρίως, όσοι γνωρίζουν την ψυχολογία και την πολιτική νοοτροπία του Κώστα Σημίτη, βάζουν στοίχημα ότι αν ο πρώην πρωθυπουργός είχε τη δυνατότητα να γράψει χωρίς άλλες παρεμβάσεις το κεφάλαιο της διαδοχής του, θα είχε υπογραμμίσει τρία ονόματα: Του Μιχάλη Χρυσοχοϊδη. Της Άννας Διαμαντοπούλου. Και του Νίκου Χριστοδουλάκη.
Ο Χρυσοχοϊδης είναι αυτονόητη επιλογή. Οι φιλοδοξίες του άλλωστε παραμένουν ζωντανές μέχρι και σήμερα. Η Διαμαντοπούλου, αισθάνεται βαριά την ευθύνη έναντι ιστορίας, να γίνει η πρώτη γυναίκα που θα ηγηθεί ενός εκ των πόλων του δικομματισμού, από τη στιγμή που η Ντόρα έχασε τη σειρά της. Όσο για τον Χριστοδουλάκη, ήταν εκείνος που βρισκόταν πλησιέστερα όλων στα «θέλω» του Κώστα Σημίτη.
Μόνο που… ο καθηγητής οικονομίας εκ Χανίων ορμώμενος, θα αποτελούσε τη φυσική συνέχεια ενός πρωθυπουργού-τεχνοκράτη, όπως ήταν ο Κώστας Σημίτης, στην περίπτωση που η Ελλάδα είχε περάσει σε άλλο επίπεδο νοοτροπίας, κουλτούρας και προτεραιοτήτων. Και δεν αναζητούσε χαρισματικούς.
Κάπως έτσι, ο Νίκος Χριστοδουλάκης έφτασε να μην επανεκλεγεί βουλευτής. Και σήμερα, να κατέχειπερίοπτη θέση στο πόρισμα της αναζήτησης ευθυνών για το σκάνδαλο της Siemens…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου