Η χαμένη γενιά της μεταπολίτευσης

Των Μιχάλη Κατρίνη, Νάντιας Γιαννακόπουλου, Οδυσσέα Κωνσταντινόπουλου

Λίγες ημέρες μετά τις κρίσιμες διαβουλεύσεις για την μελλοντική οικονομική διακυβέρνηση της Ευρωζώνης, 11 μήνες μετά την εφαρμογή του μνημονίου και 37 χρόνια μετά τη μεταπολίτευση, η χώρα βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι:

Από τη μια η σθεναρή προσπάθεια της κυβέρνησης για αναγκαίες μεταρρυθμίσεις σε όλους τους τομείς. Από την άλλη τα δομικά προβλήματα, η αναποτελεσματικότητα πολλών επιλογών και η ανακύκλωση των προβλημάτων.

Από τη μία  η Ελλάδα των υπερβολών, της δανειακής ευμάρειας, της αναξιοκρατίας, του κρατισμού. Από την άλλη η Ελλάδα της καινοτομίας, της αξιοπιστίας, του μέτρου, της υγιούς ανάπτυξης.

Βασικό μοχλό  σε οποιαδήποτε μεταρρυθμιστική  προσπάθεια της κυβέρνησης αποτελεί η ουσιαστική ενεργοποίηση και συμβολή του κρατικού μηχανισμού.

Από τη μεταπολίτευση ως σήμερα, το κράτος αποτελούσε αντίπαλο για κάθε αναπτυξιακή διαδικασία.

Η γενιά  της μεταπολίτευσης, αφού αγωνίστηκε και εδραίωσε τη δημοκρατία στη χώρα, κέρδισε μια σειρά από κεκτημένα και προνόμια, τα επαύξησε, στελέχωσε τη διοίκηση και το κράτος χωρίς αρχές, όρους και όρια παραδίδοντας στη νεότερη γενιά ένα χρέος 330 δις ευρώ και ένα δημόσιο τομέα δυσκίνητο, δυσλειτουργικό, αναποτελεσματικό, αναξιόπιστο στη μεγάλη πλειοψηφία των συμπολιτών μας και των εταίρων μας.

Η αλληλεγγύη των γενεών, βασική διαχρονική κοινωνική και πολιτική επιλογή, επιτάσσει αποφάσεις που, σήμερα, συντηρούν τα κεκτημένα των προηγούμενων γενεών και επιδεινώνουν το παρόν και το μέλλον των νέων γενεών.

Όμως, ποιά αλληλεγγύη των γενεών επιτρέπει να υπάρχουν συνταξιούχοι 45 ετών που εργάζονται σε δεύτερη δουλειά όταν η ανεργία των νέων ξεπερνάει  το 40% και οι νέοι ορθοποδούν επαγγελματικά μετά τα 30 γιατί απλώς οι μεν πρόλαβαν και οι δε δεν μπόρεσαν;

Αλήθεια, ποια αλληλεγγύη των γενεών έχει ως αποτέλεσμα η νεά γενιά, με πολλαπλάσια προσόντα, να εργάζεται με μισθούς κατώτερους από το ήμισυ των συντάξεων των προηγούμενων γενεών, για να μπορέσει να αποπληρώσει τις συντάξεις αυτές;

Και ποια λογική επιτρέπει κάτοχοι μεταπτυχιακών και διδακτορικών τίτλων με ευχέρεια ξένων γλωσσών να εργάζονται με πενιχρούς μισθούς στον ιδιωτικό τομέα ή να μεταναστεύουν για να επιβιώσουν, την ίδια στιγμή που στο κράτος κυριαρχεί ένα ανορθολογικά κατανεμημένο προσωπικό με απολαβές που δε συσχετίζονται με την αποτελεσματικότητα, αφού απουσιάζουν οι στόχοι, απουσιάζει η καταγραφή, απουσιάζουν οι μετρήσεις; 

Και, το χειρότερο, η νοοτροπία του «ωχαδελφισμού» κινδυνεύει να κυριαρχήσει και στη  νέα γενιά, όσο κι αν ακόμη αυτή δεν έχει ενσωματωθεί στο σύστημα.

Ένα νεό  δυναμικό, με αξιοζήλευτες σπουδές  εντός και εκτός της χώρας, με ευχέρεια επικοινωνίας και χρήσης των νέων τεχνολογιών, απαγκιστρωμένο από τη λογική του μέσου, με όραμα και όρεξη για δουλειά, μένει εκτός της νέας εθνικής προσπάθειας.

Αυτό δε σημαίνει ότι χρειάζεται ένα νέο κύμα διορισμών. Ούτως ή άλλως, ο δημόσιος τομέα είναι αχαρτογράφητος και καμία σοβαρή μελέτη δεν έχει καταγράψει πού υπάρχει πληθωρισμός και πού ανάγκες. Απαιτείται, όμως, μια ριζική ανανέωση και αναμόρφωση του κρατικού μηχανισμού γιατί οι απαιτήσεις είναι μεγάλες και τα περιθώρια ολοένα και στενότερα.

Όταν σε πολλούς οργανισμούς του δημοσίου τοποθετούνται πρόεδροι με πλούσια βιογραφικά σε ηλικία 35-40 ετών, ταυτόχρονα μοιάζει με όνειρο απατηλό η ανάθεση θέσης ευθύνης στις δημόσιες Υπηρεσίες πριν τα 50.

Αυτός ο κρατικός μηχανισμός δεν απέδωσε τα αναμενόμενα, δεν συνετέλεσε στην καταπολέμηση της γραφειοκρατίας και τη διευκόλυνση της επιχειρηματικότητας, δε διασφάλισε τα δημόσια έσοδα, δεν παρείχε ποιοτικές υπηρεσίες. Λειτούργησε όμως υπέρ όσων τον αποτελούσαν, του προσωπικού αλλά κυρίως των πολιτικών προϊσταμένων του.

 Διασφάλισε τα συμφέροντα του και σώρευσε στη χώρα χρέος – θηλιά για το παρόν και το μέλλον. Ευθύνη γι’ αυτό έχει και η πολιτική ηγεσία που εδώ και τέσσερις δεκαετίες δεν κατάφερε ή δε θέλησε να επιβάλλει την αξιοκρατία, να βελτιώσει την ποιότητα των νόμων που δημιουργεί παραλυτική γραφειοκρατία και διαφθορά, να εμφυσήσει μια κουλτούρα δημιουργική.

Η νέα εποχή απαιτεί νέες ιδέες, φρέσκα μυαλά, καθαρές λογικές, αυξημένες δυνατότητες και μεγάλες ταχύτητες. Η νέα γενιά της χώρας διαθέτει όλα τα παραπάνω πλην της ευκαιρίας να αποδείξει ότι μπορεί να γίνει η αλλαγή που θέλουμε να δούμε. Και είναι ύψιστη η ευθύνη του πολιτικού κόσμου να ανατρέψει αυτήν την κατάσταση.

Η χώρα δεν  αντέχει και δε χρειάζεται τη νέα  γενιά διαμαρτυρόμενη και απαξιωμένη. Η χώρα χρειάζεται να ενσωματώσει  δημιουργικά τη γενιά αυτή.

Αποτελεί  αδιαπραγμάτευτη επιλογή η αναδιανομή πολιτικών αποφάσεων υπέρ της νέας γενιάς για μια νέα, εξωστρεφή οικονομία της γνώσης και της καινοτομίας.

Η γενιά  της μεταπολίτευσης οφείλει, μαζί με τα κεκτημένα που κατοχύρωσε κληροδοτώντας δυσθεώρητο χρέος, να δώσει τη δυνατότητα στην επόμενη γενιά να αποφύγει το πεπρωμένο της: να είναι, δηλαδή, η πρώτη μεγάλη χαμένη γενιά της μεταπολίτευσης. Η κρισιμότητα της συγκυρίας το απαιτεί, οι ανάγκες των καιρών το επιτάσσουν, η δικαιοσύνη των γενεών το επιβάλλει.

Δημοσιεύτηκε  στην εφημερίδα “ΤΑ ΝΕΑ”